Koszty podstawowej działalności operacyjnej

Wyjaśniamy koszty podstawowej działalności operacyjnej, związane ze statutową działalnością danej jednostki gospodarczej. W celach sprawozdawczych koszty te grupuje się w określone układy.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości (Dz.U. 1994 Nr 121 poz. 591) koszty definiuje się jako uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w formie: zmniejszenia wartości aktywów bądź zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw. Koszty operacyjne związane są z podstawową działalnością podmiotu. Zalicza się do nich między innymi:

  • wartość sprzedanych towarów i materiałów,
  • koszty materiałów i energii,
  • podatki i opłaty,
  • wynagrodzenia z umowy o pracę, zlecenia lub umowy o dzieło,
  • amortyzację,
  • świadczenia na rzecz pracowników.

Układy ewidencyjne kosztów

Dla celów sprawozdawczych koszty grupuje się w następujące układy:

  • układ rodzajowy kosztów,
  • układ funkcjonalno – podmiotowy kosztów,
  • układ kalkulacyjny kosztów.

Koszty rodzajowe to koszty bieżącej działalności operacyjnej, poniesione w danym okresie sprawozdawczym w podziale na ich rodzaj. Podział kosztów według tego układu jest niezbędny do stworzenia rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym. Układ rodzajowy kosztów obejmuje zatem następujące pozycje:

  • amortyzacja,
  • zużycie materiałów i energii,
  • usługi obce,
  • podatki i opłaty,
  • wynagrodzenia,
  • ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia,
  • pozostałe koszty rodzajowe.

Z kolei układ funkcjonalny grupuje koszty według miejsca ich powstania bądź zgodnie z określonymi funkcjami pełnionymi w przedsiębiorstwie. Głównym celem tego grupowania jest stworzenie warunków do wewnętrznej analizy kosztów oraz ustalenia osób odpowiedzialnych za ich wysokość. W układzie funkcjonalnym wyróżnia się więc:

  • koszty działalności podstawowej,
  • koszty działalności pomocniczej,
  • koszty zakupu,
  • koszty wydziałowe,
  • koszty ogólnego zarządu,
  • koszty sprzedaży.

Natomiast układ kalkulacyjny kosztów nie zalicza się do układów ewidencyjnych. Nie ma zatem odzwierciedlenia w planie kont. Służy do wyliczenia kosztu wytworzenia produktu gotowego i korzysta z danych zgromadzonych w układzie funkcjonalnym. Układ ten tworzą następujące rodzaje kosztów:

  • koszty bezpośrednie (materiały bezpośrednie, płace bezpośrednie i inne koszty bezpośrednie),
  • koszty pośrednie (koszty wydziałowe, koszty sprzedaży, koszty ogólnego zarządu).

Warianty ustalania rachunku wyników

Każda jednostka gospodarcza ma możliwość wyboru formy ustalania wyniku finansowego oraz sporządzania rachunku zysków i strat. Wariant porównawczy jest stosowany w podmiotach ewidencjonujących koszty na kontach kosztów według rodzajów (zespołu 4).

Z kolei z wariantu kalkulacyjnego korzystają jednostki, które ewidencję kosztów prowadzą na kontach kosztów według typów działalności (zespołu 5). Natomiast w przypadku równoczesnego stosowania obu zespołów kont występuje możliwość wyboru jednego z dwóch wariantów rachunku zysków i strat.

Related Posts

ile zapłacę za obsługę księgową

Koszt obsługi księgowej

Od czego zależy cena usług księgowych? Co się na nią składa? Jakie korzyści wynikają ze współpracy z biurem rachunkowym? Wyjaśniamy! Prowadzenie działalności gospodarczej wymaga nie tylko skutecznego zarządzania, ale i spełnienia szeregu obowiązków księgowych i podatkowych. Zdecydowana większość przedsiębiorstw korzysta...
koszt uzyskania przychodu

Koszty uzyskania przychodów w CIT

Koszty uzyskania przychodów w CIT są dla podatnika bardzo ważne: obniżają podstawę opodatkowania, a w konsekwencji także podatek dochodowy od osób prawnych. Poznaj podstawowe regulacje w tym zakresie! Podatek dochodowy od osób prawnych to forma opodatkowania dochodów generowanych przez osoby...