Czym jest urlop okolicznościowy, kto i w jakich sytuacjach może z niego skorzystać? Ile dni takiego urlopu przysługuje w razie śmierci członka rodziny, własnego ślubu czy narodzin dziecka? Na jakich zasadach jest on udzielany? Poznaj obowiązujące przepisy!
Urlop okolicznościowy to dodatkowe dni wolne, przysługujące pracownikom w związku z nieprzewidzianymi lub ważnymi zdarzeniami w życiu, takimi jak ślub, narodziny dziecka czy śmierć najbliższych. Mają do niego prawo pracownicy, czyli osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o pracę. A więc tego rodzaju urlop nie przysługuje zleceniobiorcom czy osobom świadczącym pracę w ramach umowy o dzieło.
Liczba dni urlopu okolicznościowego
Zgodnie z Kodeksem Pracy, pracodawca musi udzielić pracownikowi dodatkowych dni wolnych od pracy w wymiarze:
- 2 dni – w związku ze ślubem pracownika, narodzinami dziecka pracownika, śmiercią dziecka, małżonka, rodziców, macochy bądź ojczyma;
- 1 dnia – w związku ze ślubem dziecka pracownika, śmiercią rodzeństwa, teściów, dziadków oraz osób pozostających na utrzymaniu lub pod opieką pracownika.
Warto pamiętać, że urlop okolicznościowy jest odrębnym rodzajem urlopu i nie wchodzi w skład urlopu wypoczynkowego, który wynosi 20 lub 26 dni roboczych. Dodatkowo, pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu okolicznościowego.
Zasady udzielania urlopu okolicznościowego
Taki urlop przysługuje pracownikowi w związku z zaistnieniem określonych okoliczności. Należy pamiętać, że urlop można wykorzystać nie tylko w dniu, w którym odbywa się dane wydarzenie, np. ślub pracownika. Można skorzystać z niego także w inny dzień, o ile będzie on bezpośrednio powiązany ze zdarzeniem, na który wzięto urlop.
Ważne, żeby odpowiednio wcześniej poinformować pracodawcę o potrzebie wzięcia urlopu okolicznościowego, wypełniając w tym celu odpowiedni wniosek. Przy złożeniu wniosku należy przedstawić odpowiednią dokumentację, np. akt zgonu członka rodziny bądź akt małżeństwa. Jeśli nie mamy takiego dokumentu na dzień składania wniosku, można dostarczyć go w późniejszym terminie. Co ważne, niewykorzystany urlop okolicznościowy przepada, a więc nie przechodzi on na następny rok.
Wynagrodzenie za urlop okolicznościowy
Pracownik przebywający na urlopie okolicznościowym zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia. Sposób jego wyliczenia jest podobny do tego za urlop wypoczynkowy. Jednakże, w przypadku urlopu okolicznościowego bierze się pod uwagę wartość zmiennych składników wynagrodzenia z miesiąca, w którym urlop został wykorzystany.
Wydarzenie upoważniające do urlopu okolicznościowego, do którego doszło podczas przebywania przez pracownika na urlopie wypoczynkowym, nie powoduje jego przerwania. Pracownik nie ma w takiej sytuacji prawa do dodatkowego wynagrodzenia czy odebrania urlopu okolicznościowego po zakończeniu urlopu wypoczynkowego.
Podsumowanie
W życiu każdego człowieka występują sytuacje, które zmuszają nas do wzięcia wolnego dnia. Ustawodawca zapewnił pracownikom możliwość skorzystania z urlopu okolicznościowego w związku z istotnymi wydarzeniami w ich życiu. Trzy najczęstsze powody to śmierć członka rodziny, ślub pracownika oraz narodziny dziecka. Ten rodzaj urlopu stanowi swoiste narzędzie wspierające równowagę między życiem prywatnym a zawodowym.
Urlopu okolicznościowego nie należy mylić z urlopem wypoczynkowym, ani z urlopem z powodu siły wyższej – ten ostatni przysługuje w związku z nieprzewidzianymi wydarzeniami: pożarami, powodziami, wypadkami, nagłymi i pilnymi obowiązkami rodzinnymi.
