Przyjęcie zaliczki i wystawienie faktury zaliczkowej często powoduje u przedsiębiorców wątpliwości podatkowe. Czy i kiedy wpływa to na wysokość podatku VAT? Czy kwota zaliczki podlega opodatkowaniu dochodowemu? Odpowiadamy na te wątpliwości.
Zaliczka to suma środków pieniężnych, wpłacona przez nabywcę na poczet zakupu przyszłej usługi, produktu lub towaru. Co najważniejsze, zaliczka nie jest przypisana do konkretnej usługi (o określonych cechach) czy konkretnego towaru. Jest to tylko wpłata na poczet przyszłej sprzedaży.
Zaliczka może stanowić część lub całość wartości przyszłej usługi, towaru lub produktu, jeżeli transakcja dojdzie do skutku. Podatnik, który otrzymał zaliczkę, musi wystawić fakturę zaliczkową. Należy to zrobić nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano zaliczkę.
Należy pamiętać o tym, że jeśli w jednym miesiącu podatnik – sprzedawca otrzyma zaliczkę i zrealizuje dostawę towarów lub świadczenie usług, to nie ma obowiązku wystawiać faktury zaliczkowej. W takiej sytuacji wystawia standardową fakturę sprzedaży, w której ujmuje dodatkowo w rozliczeniu, kiedy wpłynęła zaliczka.
Skutki zaliczki w podatku VAT
Na gruncie podatku VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymamy całość lub część zapłaty – w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu – to zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania takiej zapłaty. Wpłata zaliczki będzie powodować obowiązek opodatkowania podatkiem VAT również w odniesieniu do eksportu i importu usług i towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów czy też zaliczki na poczet usługi objętej odwrotnym obciążeniem.
Występuje kilka wyjątków w których wpłata zaliczki nie będzie powodowała powstania obowiązku podatkowego. Dotyczy to:
- dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
- świadczenia usług: telekomunikacyjnych, dzierżawy, najmu, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
- stałej obsługi prawnej i biurowej, ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
- dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego uzdatniania i dostarczania wody, oczyszczania i odprowadzania ścieków,
- usług związanych z odpadami, zamiatania śmieci i usuwania śniegu oraz pozostałych usług sanitarnych.
Obowiązek podatkowy w VAT nie powstanie również w sytuacji otrzymania zaliczki na poczet wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. (O innych kwestiach związanych z podatkiem VAT przeczytasz na naszym blogu).
A podatek PIT?
Odmienna sytuacja będzie w odniesieniu do podatku PIT. Otrzymana zaliczka nie będzie skutkowała powstaniem przychodu. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT za przychód nie uznaje się pobranych należności na poczet przyszłych usług lub dostaw towarów. Dopiero w momencie wykonania usługi lub dostarczenia towaru, której dotyczyła zaliczka, wykażemy przychód podlegający opodatkowaniu PIT na podstawie wystawienia faktury końcowej.
Przyjęcie zaliczki nie jest traktowane jako przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W związku z tym zaliczek nie ujmuje się w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.
Podsumowanie
Zasadniczą różnicą na gruncie podatku VAT i podatku PIT jest moment powstania obowiązku podatkowego wynikającego z wystawienia faktury zaliczkowej. Wystawienie faktury zaliczkowej na gruncie podatku dochodowego nie skutkuje powstaniem przychodu. Natomiast obowiązek podatkowy powstanie w odniesieniu do podatku VAT.
Co ważne, wystawienie faktury zaliczkowej będzie obowiązkowe tylko u czynnego podatnika VAT. Podatnik zwolniony z VAT nie ma takiego obowiązku, ponieważ jest zobowiązany do rozliczenia transakcji dopiero jeśli dojdzie do wykonania usługi lub dostawy towarów. W takim przypadku swoją sprzedaż udokumentuje za pomocą zwykłej faktury bez VAT.
