Wypadki drogowe, kolizje lub inne nieprzewidziane zdarzenia mogą prowadzić do uszkodzenia pojazdów firmowych. Dla przedsiębiorców istotne jest nie tylko usunięcie szkody, ale także uzyskanie odpowiedniego odszkodowania. Jak je właściwie rozliczyć?
Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z wieloma kwestiami podatkowymi, które przedsiębiorcy muszą rozwiązywać na co dzień. Jednym z takich zagadnień jest kwestia odszkodowań za uszkodzenie pojazdów. Czy otrzymane odszkodowanie stanowi przychód, który należy wykazać w deklaracjach podatkowych? Wyjaśniamy, czy odszkodowanie za szkodę pojazdu w firmie powinno zostać uwzględnione w deklaracjach? A także, jakie są konsekwencje podatkowe takiego zdarzenia?
Czym jest odszkodowanie za szkodę pojazdu w firmie?
Odszkodowanie za szkodę pojazdu w firmie to forma rekompensaty finansowej, którą firma otrzymuje w przypadku, gdy jej pojazd uległ uszkodzeniu na skutek wypadku, kolizji lub innych zdarzeń losowych. Tego typu odszkodowanie może pochodzić z polisy ubezpieczeniowej (np. AC, OC) lub od sprawcy wypadku, jeśli jego wina została ustalona. Z reguły, jeśli firma posiada polisę autocasco (AC), to pokrycie szkody następuje z tej właśnie polisy, o ile umowa nie zawiera wyłączeń, które uniemożliwiają wypłatę odszkodowania w określonych przypadkach.
Jeśli sprawcą wypadku jest inna strona, firma może dochodzić roszczeń z polisy odpowiedzialności cywilnej sprawcy (OC), zakładając, że jego wina została udowodniona.
Rodzaje szkód i ubezpieczeń
W przypadku uszkodzenia pojazdu, odszkodowanie może obejmować różne rodzaje szkód. Można je podzielić na:
- Szkody częściowe – polegają na uszkodzeniu tylko niektórych elementów pojazdu, które wymagają naprawy. Tego typu szkody są stosunkowo łatwe do oszacowania, ponieważ nie wiążą się z koniecznością całkowitej wymiany pojazdu.
- Szkody całkowite – kiedy naprawa pojazdu nie jest opłacalna z ekonomicznego punktu widzenia (koszt naprawy przewyższa wartość pojazdu), firma może uzyskać odszkodowanie w wysokości rynkowej wartości pojazdu.
Również rodzaje ubezpieczeń mają wpływ na proces ubiegania się o odszkodowanie. Do najczęściej spotykanych rodzajów polis należą:
- Ubezpieczenie OC – jest obowiązkowe w przypadku wszystkich pojazdów, które poruszają się po drogach publicznych. Odszkodowanie wypłacane jest w przypadku, gdy sprawca wypadku jest winny uszkodzeniu pojazdu firmy.
- Ubezpieczenie AC – dobrowolne ubezpieczenie, które obejmuje szkodę powstałą niezależnie od winy sprawcy, w tym również w wyniku kolizji z innymi pojazdami, kradzieży, czy uszkodzeń wynikających z nieprzewidzianych okoliczności, np. działania żywiołów.
- Ubezpieczenie NNW – dotyczy wypadków, w których uszkodzeniu uległy nie tylko pojazdy, ale i zdrowie pracowników.
Rozliczenie otrzymanego odszkodowania po stronie przychodów
Otrzymane przez przedsiębiorcę odszkodowanie – niezależnie od tego, czy pochodzi z polisy autocasco (AC), czy z polisy odpowiedzialności cywilnej (OC) – stanowi przychód z działalności gospodarczej. W obu przypadkach kwota odszkodowania jest traktowana w pełnym zakresie jako przychód, który należy wykazać w rozliczeniu podatkowym.
Odszkodowanie wypłacone w ramach zawartej umowy ubezpieczenia (AC lub OC) jest powiązane z kosztami ubezpieczenia, które przedsiębiorca ponosi w przypadku konieczności naprawy uszkodzonego pojazdu. Fakt, że wysokość odszkodowania może odpowiadać kwocie wydatkowanej na naprawę pojazdu, nie ma wpływu na klasyfikację otrzymanej kwoty jako przychodu z działalności gospodarczej.
Odszkodowania wypłacone przez ubezpieczyciela nie należy traktować jako zwrotu poniesionych wydatków na naprawę samochodów osobowych. Niezależnie od tego, czy jest to odszkodowanie wypłacone w ramach AC, czy też w ramach OC, przedsiębiorca powinien uznać je za przychód, który należy wykazać w rozliczeniach podatkowych.
Przychód z tytułu odszkodowania stanowi pozostałe przychody w działalności i będzie opodatkowany według wybranej formy opodatkowania. W przypadku ryczałtu obowiązuje stawka 8,5%. Datą powstania przychodu jest w takim przypadku dzień otrzymania zapłaty.
Faktury za naprawę samochodu pokryte z odszkodowania
Kiedy koszt naprawy pojazdu po kolizji zostaje pokryty przez ubezpieczyciela z polisy OC sprawcy, należy sprawdzić, czy pojazd, który uległ szkodzie, był objęty wyłącznie ubezpieczeniem OC, czy posiadał również ubezpieczenie dobrowolne AC.
Jak stanowi art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o PIT:
„Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: (…) strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym”.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jeśli pojazd samochodowy nie posiada ubezpieczenia AC, to faktura za naprawę nie zostanie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Wynika to wprost z ustawy o podatku dochodowym (PIT), bez względu na to z czyjej winy doszło do zdarzenia.
Naprawa powypadkowa samochodu sprawcy jest możliwa w ramach ubezpieczenia, o ile posiada on dobrowolne ubezpieczenie AC. W takim przypadku faktura za naprawę znajdzie się w kosztach podatkowych. Przy czym przepisy odnoszą się do trzech stanów faktycznych:
- Samochód osobowy jest wykorzystywany tylko w działalności gospodarczej – można zaliczyć do kosztów 100% poniesionych wydatków.
- Samochód osobowy jest wykorzystywany w sposób mieszany – w działalności i prywatnie, można zaliczyć do kosztów 75% poniesionych wydatków.
- Używanie samochodu osobowego stanowiącego prywatną własność przedsiębiorcy – można zaliczyć do kosztów 20% poniesionych wydatków.
Z tych objaśnień wynika między innymi, że przedsiębiorca nie rozliczy wszystkich wydatków eksploatacyjnych, jeśli samochód np. jest wykorzystywany w firmie w sposób mieszany, tylko w 75%. Nie zmienia to jednak faktu, że otrzymane odszkodowanie za szkodę w pojazdach samochodowych należy rozliczyć w przychodach w pełnej wysokości, tj. 100%.
Warto zapamiętać
Odszkodowanie za szkodę pojazdu w firmie – niezależnie od tego, czy pochodzi z polisy AC, czy OC – stanowi przychód, który należy wykazać w rozliczeniach podatkowych. Otrzymane odszkodowanie nie jest traktowane jako zwrot wydatków na naprawę, lecz jako przychód, który podlega opodatkowaniu.
Faktura za naprawę pojazdu pokrytą odszkodowaniem może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, tylko jeśli pojazd był objęty ubezpieczeniem AC. W przypadku ubezpieczenia OC, koszt naprawy nie stanowi kosztu podatkowego. Odszkodowanie należy wykazać w pełnej wysokości jako przychód.
Pytania lub wątpliwości? A może chciałbyś zaproponować nam konkretny temat do podjęcia na naszym blogu? Napisz do nas!
